Зияткерлік мектеп оқушылары оқуы тиіс 100 кітап аясында қазақ әдебиетінен ұсынылатын шығармалар тізімі
Негізгі мектеп
Реті |
Шығарманыңаты |
Авторы |
Изд-во |
Ескерту |
Шығарма туралы |
1 |
Жетім |
Мұхтар Әуезов |
Атамұра |
1930-60 жылдар әдебиеті |
Қасым деген жетім баланың тағдыры, жалғыздық пен қорғансыздық, әділетсіздік туралы. |
2 |
Қорғансыздың күні |
Мұхтар Әуезов |
Атамұра |
1960-90 жылдар әдебиеті |
Қазақ ауылындағы қорғансыз жандардың өмірі, қорлыққа жаны төзбеген, жауыздықтың құрбаны болған жас қыз Ғазизаның өмірі суреттеледі . |
3 |
Сіз бен Біз |
Оспанхан Әубәкіров |
Таймас |
1960-90 жылдар әдебиеті |
Юмор, сатира |
4 |
Ақан сері |
Сәкен Жүнісов |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Өнерде жарқын із қалдырған ақын, әнші-композитор Ақан сері Қорамсаұлының шығармашылығы мен қоғамдағы әлеуметтік қатынас көрсетілген. |
5 |
Ғажайып планета |
Талап Сұлтанбеков |
|
фантастика |
Фантастика |
6 |
Аманай мен Заманай |
C.Жүнісов |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Ұжымдастыру саясатына қарсы бүкіл ауылды бастап шығып, Қытай асып, “қазақтың аузын нанға, қолын арқаға жеткізем” - деп шыққан қазақ қызы Балзияның өмірі мен еліне деген сағынышы, сол дүрбелең заман көрінісі суреттеледі. |
7 |
Алғашқы айлар |
М. Иманжанов |
Атамұра |
Соғыстан кейінгі әдебиет (проза) (1950) |
Жастардың тыныс-тіршілігі, жасампаз еңбегі, адамгершілік ізгі қасиеттері суреттеледі |
8 |
Тағдырдың кейбір кездері |
Д.Исабеков |
Атамұра |
1960-90 жылдар әдебиеті |
Тағдыр тауқыметін тартқан отбасы өмірі . |
9 |
Бақбақ басы толғанкүн |
Марат Қабанбаев |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Балалық шақтың қызығы туралы. |
10 |
Жаутылындағы бала |
Қ. Қайсенов |
Атамұра |
1960-90 жылдар әдебиеті |
Ұлы Отан соғысы кезінде жау тылындағы партизандардың ерлігі |
11 |
Мен апамның баласымын |
Әлдихан Қалдыбаев |
|
Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ әдебиеті (2002) |
Отбасындағы сүйіспеншілік, балалық шақ қызықтары. |
12 |
Мен қарапайым қарттарды сүйем |
М.Мақатаев |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Қарттарды құрметтеу |
13 |
Үш бақытым |
М.Мақатаев |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Отанға, тілге, халыққа деген сүйіспеншілік. |
14 |
Жар жағалаған қыз |
Адам Мекебаев |
Елорда |
Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ әдебиеті (2001) |
Бала тәрбиесі, қазақы салт-сана. |
15 |
«Мен қазақпын» поэмасы |
Ж.Молдағалиев |
Атамұра |
1960-9180 жылдар әдебиеті |
Ұлтжандылық сезім,Отанғамахаббат, азаматтық намыс |
16 |
Интернатта болған жағдаят |
Артур Конан Дойл |
|
детектив |
Жауапкершілік, адамгершілік |
17 |
Ұшқан ұя |
Б.Момышұлы |
Атамұра |
1960-90 жылдар әдебиеті |
Салт –дәстүр, патриоттық тәрбие |
18 |
Жабайы алма |
СайынМұратбеков |
Атамұра |
1960-90 жылдар әдебиеті |
Балалықтың алтын елестері, адамгершілік,мейірімділік туралы |
19 |
Соғыстың соңғы жесірі |
ШерханМұртаза |
Атамұра |
1960-90 жылдар әдебиеті |
Соғыс шындығы,адалдық, сағыныш туралы |
20 |
«Еңбек бірлігі» әңгімесі |
ҒабиденМұстафин |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Еңбек, бірлік туралы |
21 |
Жапон балладасы |
ҒабитМүсірепов |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Аадамдардыңдүниегедегенкөзқарастары, руханижандүниелерініңқарама-қайшылықтары |
22 |
Ананың анасы |
ҒабитМүсірепов |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Ана махаббаты, қайсарлығы туралы |
23 |
Қазақ солдаты |
ҒабитМүсірепов |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Ерлік, ұлттар достығы,бірлік туралы |
24 |
Қызылкітап |
Мырза-ӘлиҚадыр |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Табиғатты қорғауға үндеу |
25 |
Бірөкініш, бірүміт |
НұржекеевБексұлтан |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Отбасы тағдыры, кішіпейіл, кешірімді болу |
26 |
Ақын өлімі туралы аңыз |
Қ.Аманжолов |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Майдандағы ерлік, достық |
27 |
Ақиқат пен аңыз |
ӘзілханНұршайықов |
Атамұра |
1960-90 жылдар әдебиеті |
Еңбек пен ерлік,махаббат пен адалдық, достық |
28 |
Он бес жыл өткен соң |
ЕстайМырзахметов |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Шынайы сезім,махаббат, адамгершілік |
29 |
Балалық шағың |
М.Жұмабаев |
|
XX ғасыр басындағы қазақ әдебиеті |
Балалық шақтың рахаты, құдіреті |
30 |
Бір атаның балалары |
М.Мағауин |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Жетімдер тағдыры, бауырластық, сағыныш. |
31 |
МеніңатымҚожа |
БердібекСоқпақбаев |
Атамұра |
1960-90 жылдар әдебиеті |
Өз ісіне есеп бере алу,талпыну,өз-өзін тәрбиелеу |
32 |
Балалық шаққа саяхат |
БердібекСоқпақбаев |
Атамұра |
1960-90 жылдар әдебиеті |
Балалаықтың әсері,тәтті қиял,ақиқат |
33 |
Ауыл шетіндегі үй |
ӘкімТарази |
Атамұра |
1960-90 жылдар әдебиеті |
Ақиқат, заман шындығығ ауыл өмірі |
34 |
Өмір-өзен |
БекТоғысбайұлы |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Әке мен бала тақырыбы. Өткен заман мен осы заманды салыстыру. |
35 |
Өркениеттің адасуы |
ШахановМұхтар |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Рухани құндылық |
36 |
Құзбасындағы аңшыныңзары |
ШахановМұхтар, Айтматов Шыңғыс |
|
Тәуелсіздік жылдарындағы әдебиет |
Туған жер құдіреті, ата-баба салт-дәстүрі, ұлы тұлғалар ғибраты,ой толғаулар |
37 |
Ләйлі-Мәжнүн |
ШәкәрімҚұдайбердіұлы |
|
XIX ғасыр аяғы ХХ ғасыр басындағы әдебиет |
Ғашықтық, махаббат сезімі |
38 |
Қоңыр күзеді |
Қ.Ысқақ |
|
1960-90 жылдар әдебиеті (проза) |
Адамның адал сезімдері |
39 |
Жақсы мен жаман туралы |
Дулат Бабатайұлы |
|
XV-XIX ғасырлардағы жыраулар поэзиясы |
Ақыл,ой, жақсы мен жамандық |
40 |
Жаяу Мұса |
ЗейтінАқышев |
|
1960-90 жылдарәдебиеті |
Әнші тағдыры, қоғам шындығы |
Жоғарғы мектеп
Реті |
Шығарманың аты |
Авторы |
Изд-во |
Ескерту |
Шығарма туралы |
41 |
Қара сөздері |
Абай Құнанбаев |
Мектеп |
XIX ғасырдың екінші жартысы |
Даналық сөздер |
42 |
Бір тойым бар |
ТөлегенАйбергенов |
Атамұра |
1960-90 жылдар әдебиеті |
Рухани құндылық, қуаныш сезімі |
43 |
Ақбілек |
Ж. Аймауытов |
Атамұра |
ХХ ғасыр басындағы қазақ әдебиеті |
Қазақ қызының тағдыры, еркіндік алу салтанаты,бостандыққа ұмтылу |
44 |
Ғасырдан да ұзақ күн |
Ш. Айтматов |
Атамұра |
1960-90 жылдар әдебиеті |
Тарихи шындық, ана махаббаты |
45 |
Қаһарлы күндер |
Тахауи Ахтанов |
Атамұра |
1960-90 жылдар әдебиеті |
Ұлы Отан соғысы кезіндегі ерлік, табандылық,қайсарлық |
46 |
Ақбоз ат |
ТәкенӘлімқұлов |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Адам ғұмыры,адамның рухани дүниесі суреттеледі |
47 |
Өліара |
Төлен Әбдіков |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Иманды адамдар іс – әрекеті,адамгершіліктен аттамау |
48 |
«Қырық мысал» |
АхметБайтұрсынұлы |
|
ХХ ғасыр басындағы қазақ әдебиеті |
Қалың ұйқыда жатқан қараңғы елге жар салып, олардың ой-санасын ояту |
49 |
«Елім-ай» трилогиясы |
С.Сматаев |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
«Ақтабан шұбырынды, алқакөл сұлама» оқиғасынан кейінгі қазақ халқының тағдыры |
50 |
Атаукере |
ОралханБөкей |
Жазушы |
1960-90 жылдар әдебиеті |
Отансүйгіштік рух |
51 |
Өз отыңды өшірме |
ОралханБөкей |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Қазақ даласында Совет өкіметін түпкілікті орнату мен Түркістан – Сібір магистралын салудағы қарапайым еңбек адамдарының жанқиярлық ерлігі туралы |
52 |
Жаңғақ |
Дүкенбай Досжанов |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Халықтар достығы әңгімеленеді. |
53 |
Ақ боз үй |
СмағұлЕлубаев |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Қазақстандағы 1930 жылдардағы ашаршылық |
54 |
Өмір мектебі |
С.Мұқанов |
|
Автобиографиялық роман |
Мемуарлық үлгіде жазушының өзі бастан кешкен тарихи дамудың шындығы суреттеледі |
55 |
Сасырдың сүті |
Т.Сұлтанбеков |
|
фантастика |
фантастика |
56 |
Сәйгүліктер |
Қ.Жұмаділов |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Қазақы рух және жылқы малы |
57 |
Аңыздың ақыры |
Кекілбаев Әбіш |
Атамұра |
1960-90 жылдар әдебиеті |
Орта ғасырлардағы қазақ жерінің көрінісі. |
58 |
Сары қазақ |
МағауинМұхтар |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Қазақ халқының 1910-1945 жылдар арасы суреттеледі. Достық, адамгершілік, сүйіспеншілік. |
59 |
Ай мен Айша |
Шерхан Мұртаза |
|
1960-90 жылдар әдебиеті |
Сағыныш,қимастық |
60 |
Махаббат қызық мол жылдар |
Ә.Нұршайықов |
Атамұра |
1960-90 жылдар әдебиеті |
Ғашықтық, адал сезім, достық туралы |
Список
рекомендуемой художественной литературы для чтения в основной и старшей школах на русском языке в рамках проекта «100 книг»
№ |
Название произведений |
Авторы |
Издательство |
Примечание
|
|
|
Основная школа |
||||
1 |
«Ночевала тучка золотая» |
А. Приставкин |
Эксмо |
ХХв. Повесть о судьбах детей в годы войны |
|
2 |
«Оруженосец Кашка»
|
В. Крапивин
|
Оникс |
XXв.Повесть о дружбе и верности. |
|
3 |
«Матерь человеческая»
|
В. Закруткин
|
Советская Россия |
ХХ в. Повесть о судьбах женщин в годы войны. |
|
4 |
«Чучело» |
В. Железников |
Эксмо |
ХХв. Повесть о взаимоотношениях между подростками, о добре и мужественности. |
|
5 |
«Человек амфибия» |
А. Беляев |
Альвис |
XX в. Научно-фантастический роман. О любви, о дружбе. |
|
6 |
«Белый Бим Черное ухо» |
Г. Троепольский |
Махаон |
ХХв. Повесть о милосердии, доброте, преданности и дружбе. |
|
7 |
«Парадокс» |
В. Короленко |
Книжный Клуб Книговек |
нач. ХХв. Рассказ о силе духа человека, несмотря на трудности судьбы. |
|
8 |
«Емшан» |
М. Симашко |
Советский писатель |
ХХв. Повесть о жизни Султана Бейбарыса – тоска по Родине, сила человеческого духа, память о своих корнях. |
|
9 |
«Мой зеленоглазый аруах» |
С. Назарова |
|
ХХв. Рассказ о духовном родстве, об уважении людей старшего поколения. |
|
10 |
Стихотворения о природе, родине: «Вечер», «Последний шмель», «Полевые цветы» и другие |
И А. Бунин |
Эксмо |
XXв. Лирика. Стихи о родной природе. |
|
11 |
«Не позволяй душе лениться», «Некрасивая девочка» |
Н. Заболоцкий |
Эксмо |
XX в. Лирика. Стихи о труде в жизни человека, о любви, о внутренней и внешней красоте человека |
|
|
Старшая школа |
||||
12 |
«Пиковая дама» |
А.С. Пушкин |
Альфа-книга Эксмо |
XIX век. Повесть. Нравственная проблематика. Внутренняя сущность человека представлена через обстоятельства жизни. |
|
13 |
«Отцы и дети» |
И.С. Тургенев |
Дрофа |
XIX в. Роман. Нравственная проблематика Проблема взаимоотношения поколений. |
|
14 |
«Доктор Живаго» |
Б.Л. Пастернак |
Азбука -классика |
XX в. Роман. Жизнь русской интеллигенции, о свободе человека. |
|
15 |
«Волоколамское шоссе» |
А. А.Бек |
ХХ в. Роман, в котором повествуется о героических защитниках Москвы, о БауыржанеМомышулы. |
||
16 |
«Плаха» |
Ч.Т. Айтматов |
Атамұра |
XX в. Роман. Нравственные проблемы современности. Вопросы приобретения и потери современного человека в его духовной жизни, в отношении к Родине, народу, другому человеку, природе, оценивает его нравственные качества в их развитии, исторических взаимосвязях и испытаниях реальной жизнью |
|
17 |
«Земля, поклонись человеку!» |
О. Сулейменов |
Атамура |
ХХ в. Современная поэзия. Первое произведение, посвященное полету человека в космос, которое родилось на казахстанской земле. |
|
18 |
«Баллада о времени» |
В.С. Высоцкий |
ХХ в. Современная поэзия. О дружбе, чести и времени |
||
19 |
«Хроника Великого джута» |
В. Михайлов |
Мектеп |
ХХв. Документальный очерк.Тема голодомора в Казахстане. |
|
20 |
«Матренин двор» |
А. Солженицын |
Азбука классика |
ХХ в. Рассказ. Нравственная тема. Жестокое разорение русской деревни, о честности, доброте и терпении. |
|
Список
рекомендуемой художественной литературы
для чтения в основной и старшей школах на английском языке в рамках проекта «100 книг»
Основная школа
№ |
Название книги |
Автор |
Издательство |
Примечание |
1 |
Большие надежды/ Great Expectations |
Чарльз Диккенс/ CharlesDickens |
Express Publishing |
Драма. Критика лицемерного общества, которое приводит к постепенному падению человека. |
2 |
ПриключенияТомаСойера/ Adventures of Tom Sawyer |
Марк Твен/ Mark Twain |
Oxford University Press |
Роман. Дружба, жажды свободы и справедливости |
3 |
Трое в лодке, не считая собаки/ Three Men in a Boat (To Say Nothing of the Dog) |
ДжеромК. Джером/ Jerome K. Jerome |
Oxford University Press, Express Publishing, Penguin readers |
Юмористическая повесть. Дружба, английский юмор |
4 |
Машинавремени/ The Time Machine |
ГербертДж. Уэллс/ Herbert Georg Wells |
Express Publishing |
Научно- фантастический роман. Философский взгляд по осмыслению времени в самосознании человека ХХ века. |
5 |
Приключения Алисы в стране чудес/ Alice in Wonderland |
Льюис Кэрролл/ Lewis Carroll |
Express Publishing |
Сказка. Юмор, парадоксальность реалий жизни. |
6 |
Удивительный Волшебник из страны Оз / The Wonderful Wizard of Oz |
ЛайменФрэнкБаум |
Express Publishing |
Сказка. Добро и зло, дружба. |
7 |
20 тысячльеподводой/ 20,000 Leagues Under the Sea |
ЖюльВерн/ Jules Gabriel Verne |
Express Publishing |
Научно-фантастический роман. Приключения, дружба, познание природы. |
8 |
Маленькийпринц/ The Little Prince
|
АнтуандеСент-Экзюпери / Antoine de Saint-Exupery/
|
Oxford University Press, Express Publishing, Penguin readers |
Аллегорическая сказка. Отношение к себе, к планете, к чистоте внешней и внутренней, взрослые пороки глазами ребенка. «Мы в ответе за тех, кого приручили». |
9 |
Зовпредков/ The Call of the Wild |
Джек Лондон/ Jack London |
Oxford University Press, Express Publishing, Penguin readers |
Роман. Выживание сильнейших, цивилизация и природа, судьба и свобода воли. |
10 |
Последний из могикан
Есть на англ. |
Express Publishing |
Роман. Франко-индейская война, своеобразный духовный мир и обычаи индейских племен, благородство, смелость. |
Старшая школа
№ |
Название книги |
Автор |
|
|
11 |
Джейн Эйр/ Jane Eyre |
Шарлотта Бронте/ Charlotte Bronte |
Oxford University Press, Express Publishing,
|
Роман.О непростой судьбе сироты с сильным, независимым характером, о её детстве, взрослении, поисках своего пути и преодолении препятствий, встающих на этом пути к самостоятельной жизни и личному счастью. |
12 |
Три товарища/ ThreeComrades
|
ЭрихМарияРемарк/Erich Maria Remarque |
Oxford University Press, Express Publishing, Penguin readers |
Роман. Кризис послевоенных лет, драматичная история мужской дружбы, любви, отчаяния, борьбы, эмоций, чувств. |
13 |
Гордость и предубеждение/ PrideandPrejudice |
Джейн Остин/ Jane Austen |
Oxford University Press,
|
Роман. Традиции и нравы английского общества, любовь, юмор, свобода, взаимоотношения. |
14 |
Дэвид Копперфильд/ David Copperfield |
Чарльз Диккенс/ Charles Dickens |
Express Publishing,
|
Роман. Бедность и унижения, добро и справедливость, милосердие, гуманность и сострадание к ближним. |
15 |
Пигмалион/ Pygmalion |
Бернард Шоу/ Bernard Shaw |
Express Publishing,
|
Пьеса. Быт и нравы английского общества. Человек – творец своего счастья. |
16 |
Старикиморе/ TheOldManandtheSea |
Эрнест Хемингуэй/ ErnestHemingway |
Oxford University Press, Express Publishing, Penguin readers |
Повесть. Борьба человека со стихией, гармония и согласие с окружающим миром, преодоление препятствий. |
17 |
РомеоиДжульетта/ Romeo and Juliette |
Уильям Шекспир/ William Shakespeare |
Express Publishing,
|
Поэзия, трагедия. Предрассудки, семейная вражда, любовь. |
18 |
ПортретДорианаГрея / The Picture of Dorian Gray |
Оскар Уайльд / |
Express Publishing,
|
Роман. Смысл жизни, ответственность за содеянное, обманчивость внешней красоты. |
19 |
Оливер Твист/ OliverTwist |
Чарльз Диккенс/ CharlesDickens |
Express Publishing,
|
Роман. Честность, доброта и порядочность, человеческие пороки, двойная мораль. |
20 |
Повелительмух/ Lord of the Flies
|
Уильям Голдинг |
Oxford University Press, Express Publishing, Penguin readers |
Роман, Нобелевская премия. Человеческие пороки, моральная деградация человечества, хрупкость мира. |